Het ministerie van OCW heeft SLO de opdracht gegeven om samen met het onderwijsveld actuele en concrete kerndoelen te ontwikkelen. Deze kerndoelen gelden voor het primair onderwijs, de onderbouw van het voortgezet onderwijs en voor het (voortgezet) speciaal onderwijs. In de werkopdracht van het ministerie van OCW staan de doelstellingen, inhoudelijke uitgangspunten en kwaliteitscriteria beschreven. Actuele kerndoelen moeten aansluiten bij ontwikkelingen in de samenleving, de arbeidsmarkt en het onderwijs. Daarnaast dienen de nieuwe kerndoelen concreter te worden dan de huidige, zodat ze beter aangeven wat leerlingen moeten kennen, kunnen en ervaren.
Waarom is het belangrijk om de kerndoelen mens en natuur te actualiseren?
De huidige doelen van mens en natuur voor het po zijn vastgelegd in “Oriëntatie op Jezelf en de Wereld” (OJW; domeinen ruimte, natuur en techniek en mens en samenleving). Voor het vo zijn er kerndoelen voor het leergebied mens en natuur, met de vakken biologie, natuurkunde, NaSK, scheikunde en aardrijkskunde of in leergebied vakoverstijgende vakken als mens en natuur, science of technologie. In de huidige situatie verkrijgen leerlingen niet de kennis en vaardigheden van het leergebied mens en natuur die in het dagelijks leven en op de arbeidsmarkt nodig zijn voor actuele vraagstukken rondom gezondheidszorg, energie, voedselvoorziening, klimaat en water. Daarom is het belangrijk dat de kerndoelen mens en natuur geactualiseerd worden.
De huidige kerndoelen zijn te algemeen beschreven en het is onduidelijk welke onderwerpen precies onder het leergebied vallen. Daarnaast is er nu geen goede doorlopende leerlijn. In de kerndoelen po is er grote variatie in het aanbod van scholen, waardoor het onduidelijk is op welke basiskennis leraren in het vo moeten voortbouwen. Ook is er onvoldoende samenhang met andere leergebieden zoals Nederlands en rekenen en wiskunde, terwijl mens en natuur kan bijdragen aan het versterken van de basisvaardigheden.
Maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in het leergebied zelf vormen de noodzaak om de kerndoelen van mens en natuur te actualiseren. Denk aan huidige maatschappelijke vraagstukken die om een interdisciplinaire aanpak vragen en om goed geïnformeerde burgers die kunnen meepraten en meebeslissen over die vraagstukken. Onderwijs in mens en natuur bereidt leerlingen voor op het leven lang ontwikkelen in een innovatieve samenleving, ongeacht de beroepenvelden waarin ze terechtkomen. Daarnaast zien we andere ontwikkelingen zoals kansengelijkheid, dalende aandacht voor wereldoriëntatie in het po, de actualisatie van de examenprogramma's en afname van direct contact met de natuurlijke omgeving.
Mooie uitdagingen voor het kerndoelenteam mens en natuur. Wil je meer lezen over de maatschappelijke en curriculaire uitdagingen voor het kerndoelenteam? Lees dan verder in de startnotitie.
Opdracht aan het kerndoelenteam
Een team van leraren en vakexperts po en vo, curriculumexperts en een procesregisseur is aan de slag met actuele kerndoelen voor mens en natuur. Hiervoor heeft het team van SLO werkinstructies gekregen, gebaseerd op de werkopdracht. Voor mens en natuur geldt dat het team conceptkerndoelen ontwikkelt die:
