veelgestelde vragen Nederlandse Gebarentaal
De huidige kerndoelen Nederlandse Gebarentaal voor het speciaal onderwijs zijn verouderd (2010). Juist nu het hele curriculum voor het primair en voortgezet onderwijs wordt geactualiseerd, is het van belang om de kerndoelen voor álle leerlingen te actualiseren.
Het ministerie van OCW heeft SLO de opdracht gegeven om samen met het onderwijsveld de kerndoelen voor leerlingen in het speciaal en voortgezet speciaal onderwijs te actualiseren. Dit betekent dat we ook de kerndoelen Nederlandse Gebarentaal voor dove en slechthorende leerlingen actualiseren.
Op dit moment bestaan er alleen kerndoelen Nederlandse Gebarentaal voor het speciaal onderwijs (so). Met deze actualisatie van het curriculum komt daar verandering in. Er zijn namelijk ook kerndoelen ontwikkeld voor het voortgezet speciaal onderwijs (vso).
Kerndoelen beschrijven de inhouden van het onderwijs in termen van kennis, vaardigheden en houdingen. Kennis en vaardigheden zijn zo veel mogelijk in samenhang beschreven. Kerndoelen zijn richtinggevend voor curriculum- en onderwijsontwikkeling en vormen een kader voor de kwaliteitszorg op school.
De kerndoelen Nederlandse Gebarentaal hebben dezelfde opbouw als de kerndoelen voor het po, de onderbouw vo en het (v)so. Hierdoor is de verbinding met deze kerndoelen goed zichtbaar.
Kerndoelen bestaan uit één of meerdere subdoelen, die op basis van samenhang zijn geclusterd. Ieder kerndoel start met een kernzin, gevolgd door subdoelen die zijn omschreven in een doelzin met een uitwerking.
Hierbij onderscheiden we verschillende soorten doelen: aanbodsdoelen (gericht op de school) en beheersings- en ervaringsdoelen (gericht op de leerling). Hiermee wordt duidelijk wat verwacht wordt van het onderwijsaanbod van scholen en wat iedere leerling moet kennen, kunnen en ervaren.
De geactualiseerde kerndoelen vormen het beoogde curriculum en zijn ambitieus en betekenisvol geformuleerd, en vormt een brede opdracht voor het onderwijs, gericht op kennis over jezelf, de ander en de wereld. De kerndoelen laten ruimte voor een eigen schoolvisie en keuzes voor accenten op basis van de leerlingpopulatie of identiteit. Het is aan de school om invulling te geven aan de wijze van onderwijsaanbod, pedagogiek en didactiek.
Bij ieder kerndoel zijn voorbeelden ontwikkeld onder de titel: ‘Te denken valt aan’. Deze illustraties zijn geen onderdeel van de wettelijke opdracht, maar helpen om beter te begrijpen wat er van de school wordt verwacht. Omdat er leerlijnen en voorbeeldmatige materialen worden ontwikkeld die nog beter illustreren hoe je kunt werken met de kerndoelen, zijn de illustraties niet meer in het kerndoelenboekje opgenomen.
Tip: ga naar aan de slag en ontdek hoe jij nu al aan de slag kunt gaan met de kerndoelen Nederlandse Gebarentaal (definitief concept).
De kerndoelen Nederlandse Gebarentaal gelden als wettelijke opdracht voor scholen met leerlingen in het (v)so cluster 2, die doof of slechthorend zijn, ongeacht de gehoorstatus van deze leerlingen en of ze eerste- of tweedetaalleerder zijn.
Hoewel de kerndoelen formeel als wettelijke verplichtende opdracht gelden voor het cluster 2 onderwijs, is het niet ongebruikelijk dat dove en slechthorende leerlingen onderwijs volgen op een reguliere school. De kerndoelen Nederlandse Gebarentaal kunnen daarom ook gebruikt worden voor het opstellen en afstemmen van een passend onderwijsaanbod voor deze leerlingen, maar dit is niet verplicht.
De kerndoelen zijn ontwikkeld door experts met specifieke kennis van de Nederlandse Gebarentaal en ervaring met de doelgroep. SLO heeft twee experts van het landelijke netwerk Sprong Vooruit gevraagd om de kerndoelen te ontwikkelen, onder regie van SLO-curriculumexperts.
Naast de experts van Sprong Vooruit is een advieskring ingericht met leraren en experts vanuit het onderwijsveld. Met brede (wetenschappelijke) kennis over het onderwijs aan dove en slechthorende leerlingen is door de advieskring feedback gegeven op (tussen)producten en specifieke expertise ingebracht om de kerndoelen Nederlandse Gebarentaal relevant, bruikbaar en haalbaar te maken voor leerlingen in het so en vso. Ook zijn relevante netwerken en organisaties geraadpleegd.
Na de oplevering zijn de conceptkerndoelen beproefd met betrokkenen uit de onderwijspraktijk. Er deden ruim dertig leraren van scholen (so/vso), begeleiders en (vak)experts mee, die werkzaam zijn bij organisaties voor dove en slechthorende leerlingen. Daarnaast is beoordeeld in hoeverre de feedback op de defintieve conceptkerndoelen Nederlands – die gericht was op de kerndoelen po, onderbouw vo en (v)so - van toepassing was op deze set. Alle input werd geanalyseerd, waarna aanpassingen zijn doorgevoerd en de conceptkerndoelen Nederlandse Gebarentaal als definitieve conceptkerndoelen zijn vastgesteld.
SLO heeft de kerndoelen Nederlandse Gebarentaal (definitief concept) opgeleverd aan het ministerie van OCW. Het ministerie start vervolgens een traject om de kerndoelen vast te leggen in wet- en regelgeving. Zodra de kerndoelen zijn opgenomen in de wet gelden ze voor het cluster 2 onderwijs. Het ministerie van OCW besluit ook hoelang scholen de tijd krijgen om de kerndoelen te implementeren en in welk schooljaar het onderwijsaanbod in alle scholen moet voldoen aan de nieuwe kerndoelen.
